نزدیک به یک سال از معرفی نسل جدید Surface Pro می‌گذرد و از همان زمان تا به حال همواره شاهد کشمکش رسانه‌های مختلف بر سر ادعای Microsoft در شعار تبلیغاتی خود که Surface Pro را بیشترین کاربرد یک “لپ‌تاپ” یا The most versatile laptop معرفی کرده است، بوده‌ایم. کشمکش‌هایی که بحث اصلی آنها، ماهیت سرفیس پرو و اینکه آیا این دستگاه یک تبلت حساب می‌شود و یا یک لپ‌تاپ، بوده است.

بر خلاف چیزی که ممکن است به نظر آید، نه تنها این بحث بی‌اهمیتی نیست، بلکه شاید بتوان گفت مهمترین بحثی است که می‌تواند در سرفیس نیوز مطرح شود و همچنین یکی از مهمترین بحث‌ها نه تنها در رابطه با دستگاه‌های Surface، بلکه در رابطه با تمامی تبلت‌های ویندوزی و حتی آینده کامپیوترهای همراه.
به همین علت نیز نمی‌توانید منبع خبری را در زمینه کامپیوتر پیدا کنید که مطلبی با چنین عنوانی منتشر نکرده باشد. لذا پرداختن به تمامی این مطالب منتشر شده توسط مراجع مختلف نیز از حوصله این مطلب خارج است.
در اینجا ما به عجیب‌ترین آنها و همچنین بیشتر به نظر سرفیس نیوز به عنوان تخصصی‌ترین مرجع دستگاه‌های Surface در ایران و به زبان فارسی، خواهیم پرداخت.

اختلاف نظر حتی در داخل یک رسانه

آقای زک باودن Zac Bowden که یکی از مقاله نویسان اصلی منبع خبری معروف Windows Central هم هستند، از همان اوایل شروع این بحث، مقاله‌ای را منتشر کردند که عنوان آن بدین صورت بود:

“مهم نیست که مایکروسافت چه می‌گوید، سرفیس پرو یک لپ‌تاپ نیست، تبلت است”

این مقاله سریعا در دیگر منابع خبری معتبر و بزرگ همانند Cnet و PC Wolrd و PC Mag به صورت گسترده‌ای بازتاب داده شد.
اما به صورت کاملا تعجب آوری، چند وقت پیش شاهد انتشار مطلبی توسط یکی از دیگر نویسندگان مشهور Windows Central بودیم که مجددا این موضوع را مورد بحث قرار داد و در کمال شگفتی به نوعی کار همکار خود در Windows Central، آقای باودن، را به باد انتقاد گرفت. نام او، جیسون وارد Jason Ward و عنوان مقاله او بدین صورت است:

“سرفیس پرو یک لپ‌تاپ است، مهم نیست که دیگران چه می‌گویند”

وی در مقاله خود به نکات مهمی اشاره می‌کند که بسیار قابل توجه است. اما با این حال، بازهم به نظر نمی‌رسد که توانسته باشد تا نقطه پایانی را برای بحث ماهیت سرفیس پرو تعیین کند. اما شاید این اولین بار بود که در داخل یک رسانه، شاهد اختلاف نظر بودیم.
پس از چنین اتفاق عجیبی، در سرفیس نیوز نیز تصمیم گرفتیم تا بالأخره پس از گذشت حدود یک سال از شروع این جنجال، به بحث ماهیت سرفیس پرو بپردازیم.

سؤالات بنیادین

Surface. کلمه‌ای که از سال 2012 تا به حال، میلیاردها بار در رسانه‌های مختلف همراه با نام Microsoft به عنوان انقلابی در زمینه کامپیوترها آمده است. نامی که باعث شد تا معنای واقعی دستگاهی تحت عنوان تبلت، دوباره تعریف شود. به خوبی به‌خاطر داریم که در آن سالها، برخی از منابع خبری جمله آقای پانای را با غرور تکرار می‌کردند: “آیپدی که همانند مک‌بوک شما کار می‌کند.”
همین جمله‌ی کوتاه آقای پانای در مراسم معرفی Surface Pro 3، خود مملؤ از معانی و بحث‌های متعدد است.

تبلت چیست؟

لپ‌تاپ چیست؟

سؤالات مهمی که پاسخ آنها، به نوعی پاسخی برای بحث کلی ما نیز خواهند بود.

قانون سیستم عامل‌ها

قانونی در زمینه سیستم عامل‌ها وجود دارد. سیستم عامل هر دستگاه پیش از هرچیز دیگر، می‌بایست بر اساس اندازه صفحه نمایش آن دستگاه ساخته شود و به نوعی ماهیت آنرا نیز تعیین خواهد کرد. این قانون در بسیاری موارد جلوی کج روی‌های طرفداران موارد استثنایی را می‌گیرد. برای مثال افرادی که خواهان نسخه کامل Windows بر روی یک گوشی تلفن همراه و یا خواهان سیستم عامل Android بر روی یک کامپیوتر هستند.

تعریف تبلت

از طرفی تفاوت بین یک تبلت و یک گوشی تلفن همراه را، دقیقا همین اندازه صفحه نمایش است که تعیین می‌کند. بنابراین بر اساس قانون سیستم عامل‌ها که اخیرا ذکر شد، پر واضح است سیستم عاملی که قرار است بر روی یک تبلت استفاده شود، نباید همان سیستم عاملی باشد که بر روی گوشی وجود دارد. به آنهایی که هرچند به اشتباه تصور می‌کنند iPad اولین تبلت دنیاست، پیشنهاد می‌کنیم تا به تصویر زیر که در سال 2009 به عنوان طرح ثبت اختراع از Apple و قبل از تولید اولین iPad به یادگار مانده است، توجه کنند.

حتی Apple هم علم به این موضوع را داشته که سیستم عامل یک تبلت، باید در حد و اندازه‌های یک تبلت باشد و نه یک گوشی تلفن همراه. اما به هرحال، نه تنها Apple بلکه هیچ شرکتی در آن زمان توانایی سخت افزاری تولید تبلتی که چنین ویژگی را داشته باشد و در کنار آن، به اندازه محصولی همانند iPad نیز موفق باشد، نداشت. اگرچه بسیاری از شرکت‌ها از جمله Gigabyte و Fujitsu حتی چندین سال قبل از سال 2008، تبلت‌های این چنین را با سیستم عامل یک کامپیوتر کامل ساخته بودند؛ اما مطمئنا به دلیل محدودیت‌های سخت افزاری آن زمان، علاوه بر اینکه بسیار ضخیم و سنگین از آب درمی‌آمدند، از نظر مدت زمان شارژدهی باتری نیز قابل رقابت با تبلت‌هایی که دارای سیستم عامل گوشی می‌باشند، نبودند.

این داستان درباره تبلت تاشو تاریخی Microsoft با نام Courier نیز صادق است. این تبلت درست چند ماه قبل از تبلت Apple با سیستم عامل Macintosh، از Microsoft به بیرون درز داده شد تا به نوعی رقابت دو طرفه Apple و Microsoft را در زمینه تولید یک تبلت، برای اولین بار در تاریخ رغم بزند. تبلتی که حالا پس از حدود 10 سال، تبدیل به ایده‌ای برای طراحی یک سرفیس مدرن شده است. از طریق لینک زیر می‌توانید به مطلب تهیه شده در رابطه با کوریر، دسترسی پیدا نمائید:

تعریف لپ‌تاپ

و اما درباره لپ‌تاپ؛ در مورد لپ‌تاپ می‌توانیم به صورت دقیق‌تری به لغت و معنای لغوی آن توجه کنیم. به اصطلاح، به قسمتی از پاها که به هنگام نشستن به عنوان میزی برای محل قرارگیری یک لپ‌تاپ استفاده می‌شود، Lap گفته می‌شود. و زمانیکه لغت Top پس از Lap می‌آید، به معنای چیزی که بالاتر و یا بر روی Lap قرار می‌گیرد خواهد بود. البته برخی هم به موضوع وزن این کلمات در کنار یکدیگر پرداخته و وزن لپ – تاپ را به نحوه باز و بسته شدن یک لپ‌تاپ ارتباط داده‌اند.

هردوی این تفاسیر به نوعی صحیح هستند.

چنانچه بخواهیم از نگاه تفسیر اول به Surface Pro بیندیشیم، خب در حالتی که کیبورد یک Surface Pro به آن متصل است شما می‌توانید دستگاه را بر روی پاهای خود به هنگام نشستن بگذارید. البته مطمئنا انجام اینکار در یک لپ‌تاپ سنتی آسان‌تر خواهد بود چراکه در این حالت، پایه و در واقع، فاصله موجود میان پایه و دستگاه در سرفیس پرو کمی خطر آفرین است. اما به هرحال بسیاری از کاربران به راحتی Surface Pro را در حالت نشسته بر روی پاهای خود گذاشته و به فعالیت می‌پردازند.

در تفسیر دوم نیز موضوع مشابهی را در رابطه با پایه دستگاه به هنگامی که آنرا بر روی میز گذاشته‌اید، خواهیم داشت. چنانکه در مقایسه Surface Pro با یک لپ‌تاپ سنتی، شما می‌بایست ابتدا پایه آنرا باز کرده و سپس صفحه نمایش آنرا همانند یک لپ‌تاپ باز کنید.

اما تمامی اینها در حضور کیبورد سرفیس معنا پیدا خواهند کرد. و دقیقا همین عامل باعث شده است تا آقای زک باودن بر این اعتقاد باشد که چون کیبورد Surface Pro به صورت جداگانه و با نام Type-Cover به فروش می‌رسد، شما در واقع به هنگام خرید، یک تبلت را خریداری می‌کنید.
لذا آقای جیسون وارد، می‌گویند که اگر یک باندل Surface Pro که دستگاه را از همان ابتدا به صورت متصل شده به کیبورد در داخل آن می‌گذارند را به آقای باودن بدهید، احتمالا نظر ایشان عوض خواهد شد.

نظر سرفیس نیوز

اما راستش را بخواهید، کاری که در چند بند بالایی صورت گرفت، بیشتر شبیه به بازی با کلمات است تا تحلیل یک وسیله الکترونیکی. شاید دید درست این باشد که ماهیت یک دستگاه را در واقع کاری که با آن انجام می‌دهید نشان خواهد داد. این جمله بدین معنی نیست که چون شما اکثر عکس‌های خود را با گوشی تلفن همراه خود می‌گیرید، پس گوشی شما یک دوربین عکس برداری است. اما چنانچه فردی که در سال 1980 زندگی می‌کرد، شما را در هرحال عکس برداری با تلفن همراه می‌دید، خب تصور می‌کرد که شما در حال استفاده از یک دوربین عکاسی Compact هستید و به دستگاه شما می‌گفت یک دوربین عکاسی؛ مخصوصا اگر از لنزهای شخص ثالث همانند QX-100 استفاده می‌کردید.

بنابراین نمی‌توان گفت که Surface Pro یک لپ‌تاپ است چون کارهایی که با لپ‌تاپ انجام می‌دهیم را با آن نیز می‌توان انجام داد. در حقیقت ما بر این اعتقادیم که گفتن اینکه سرفیس پرو یک لپ‌تاپ است، حتی ظلم در حق آن و چشم پوشی از برتری‌های مهم آن نسبت به یک لپ‌تاپ سنتی است. همانطور که چنانچه شما به فرد مذکور در سال 1980 می‌گفتید که دستگاه من یک دوربین عکاسی است، مطمئنا در حق دستگاه خود ظلم کرده و از قابلیت‌های مهم نرم افزاری و ارتباطی آن به صورت ناعادلانه‌ای چشم پوشی کرده‌اید.

بنده به شخصه از Surface Pro خود، دقیقا در 50% موارد به عنوان یک لپ‌تاپ، و در 50% موارد، به عنوان یک تبلت استفاده می‌کنم. درحالیکه جایگزین انعطاف پذیری برای لپ‌تاپ سنتی من بوده است، یک جایگزین قدرتمند و با امکانات بسیار گسترده‌تر نیز برای تبلت سابق من به شمار می‌رود. به هنگام کار با نرم افزارهای سنگین و یا تایپ کردن، نقش یک لپ‌تاپ سنتی را خوب بازی کرده و باعث شده است تا بسیار کمتر از کامپیوتر رومیزی خانگی هرچند قوی خود استفاده کنم و همچنین، به هنگام مطالعه، تهیه جزوه در کلاس‌های درس، تماشای فیلم و وبگردی، یک تبلت تمام عیار نشان داده است.

اما متأسفانه در واقع اصلا نباید در دوره حال حاضر ما، به Surface Pro دسته اصلی آن که تبلت است را نیز اختصاص داد. بله، سرفیس پرو واقعا یک تبلت است تا از بسیاری جهات فیزیکی و کاربردی، از یک لپ‌تاپ سنتی پیشرفته‌تر باشد. اما به علت کج فهمی مردم دوره زمانی حال حاضر ما، گفتن تبلت به سرفیس پرو حتی ناعادلانه‌تر از گفتن لپ‌تاپ به آن خواهد بود. چراکه بدبختانه دید مردم دوره زمانی که ما در آن حیات داریم، این است که خب تبلت همان گوشی تلفن همراه با قابلیت‌های یک گوشی تلفن همراه جیبی است که فقط صفحه نمایش آن بزرگتر است؛ این بدنامی است که شرکت Apple با درآمد هنگفت خود از آیپد به ارمغان آورده.

به علت همین پدیده حتی ناگوار، اگر سیستم عامل Windows RT را در نظر نگیریم، دلیل پرسش کاربران درمورد اینکه آیا تبلت‌های سرفیس همانند یک کامپیوتر می‌توانند نرم افزارهای کامپیوتری را اجرا کنند و یا خیر نیز پیدا خواهد شد. معلوم است که تبلت پست و عقب افتاده‌ای همانند iPad، توانایی اجرای نرم افزارهای کامپیوتر را دارا نیست.

بحث در این زمینه، واقعا گسترده بوده و همانطور که تا اینجای مطلب متوجه شده‌اید، زمان بسیار زیادی را می‌طلبد. تا جایی که شاید حتی بهتر بود این بحث در چند قسمت تقدیم حضورتان می‌شد. اما ارائه آن در یک قسمت و به صورت خلاصه، بیشتر مناسب شرایط فعلی سرفیس نیوز است.

لذا بحث را در همینجا به اتمام رسانده و باقی آنرا شاید در میان دیگر مطالب آینده جای خواهیم داد.

نتیجه‌گیری

اگر بخواهیم Surface Pro را با توجه به دوره زمانی حال حاضر، در یک دسته بندی صحیح قرار دهیم بهترین کلمه برای آن کلمه‌ای است که تقریبا معنای برگردانده شده مناسبی در فارسی برای آن وجود ندارد؛ یعنی کلمه Modular-PC. سرفیس پرو به نوعی یک دسته جدید است که می‌بایست با نام کامپیوتر چند-نقشه شناخته شود؛ کامپیوتری که می‌تواند در نقش دستگاه‌های مختلف عمل کند. شعار تبلیغاتی “بیشترین کاربرد یک لپ‌تاپ” نیز برای Surface Pro کاملا صحیح است از آنجایی که Microsoft قصد دارد تا تبلت سرفیس را با گوشی تلفن همراهی به نام آیپد اشتباه نگیریم.