پیشرفت دستگاههای دیجیتالی در تاریخ تکنولوژی مخصوصا از نظر ساختار اصلی فیزیکی، مهمترین عاملی بوده است که کاربرد آن دستگاهها را به کلی متحول کرده.
کامپیوترها از اتاقهای بزرگ در دهه 60 و 70 میلادی، تبدیل به یک جعبه در اواخر دهه 80 شدند، این جعبهها در دهه 90 کوچکتر و سبکتر شدند تا بتوان آنها را تولید و فروش انبوه کرد.
و اما در اواخر دهه 90 شرکت مایکروسافت تلاشش برای همگانی کردن کامپیوترهای “خانگی” را به سمر نشاند تا با سیستم عاملی بسیار بسیار ساده سازی شده، رؤیای هر خانه یک کامپیوتر را حقیقت بخشد.
پس از تحقق این رؤیا، کامپیوترها همراه نیز شدند تا باتری کار کنند. البته که بسیار سنگین و حجیم بودند. اما در هرحال حالت و فیزیک لپتاپی را به خود گرفتند.
گوشیهای تلفن همراه داستان مشابهی با لپتاپها داشتند و در ابتدا یک تلفن بزرگ و حجیم بودند که صرفا با باتری کار میکردند. این گوشیها به مرور زمان کوچکتر شدند تا بسیار بسیار همگانی شوند.
اما انقلاب گوشیهای تلفن همراه زمانی اتفاق افتاد که دکمههای فیزیکی جای خود را تماما به صفحات لمسی دادند و یک جهش بزرگ در کاربرد و نحوه کارکرد آنها با سیستم عاملهای پیشرفته فقط به همین علت صفحه نمایش لمسی ایجاد شد.
در حالیکه پیشرفت فیزیکی لپتاپها به نوعی متوقف شد و فقط به سبکتر و نازکتر شدن بسنده کردند.
این ساختار لپتاپ که باید بیش از 10 سال گذشته منسوخ میشد، متأسفانه به علت عدم توانایی در پیشرفت آن حتی به نوعی تبدیل به یک عادت برای کاربران شد و در مقایسه درستی، ذهن کاربران به گوشیهای دکمهای خود عادت کرده و قبول کردند که خب ساختار کامپیوتر همراه همین است.
البته که موانع بر سر چنین پیشرفتی، پیش از هرچیز سخت افزار و پردازنده کم مصرف، قوی، ارزان قیمت و با درجه حرارت تولیدی پایین بود. چراکه سیستم عامل Windows از همان Windows XP برای صفحه نمایشهای لمسی و دستورات لمسی مناسب سازی شد؛ حال آنکه سیستم عامل عقب مانده Macintosh شرکت Apple در سال 2020 نیز قابلیت اتصال به صفحات لمسی را دارا نیست.
لذا Microsoft از Intel و AMD به عنوان تولید کننده اصلی پردازنده برای کامپیوترها به نوعی ناامید شد و در حدود سال 2009 تصمیم گرفت تا یک تبلت مدرن با دو صفحه نمایش به نام Courier را با پردازنده دیگری روانه بازار کند. این پروژه لغو شد؛ چراکه به هنگام طی شدن مراحل آخر طراحی کوریر، استراتژی مایکروسافت به کلی تغییر کرده و حتی بحث از اکوسیستمی جدید با یک سیستم عامل جدید به میان آورد، یعنی Windows 8.
در آن سالها، Microsoft که به کلی دنیای کامپیوترها را فتح کرده بود و هرکسی در هرجای دنیا کامپیوتر را با Windows میشناخت، قصد کرد تا اهداف حتی بزرگتری را برای فتح کردن انتخاب کند، یعنی دستگاههای همراه. مستلزم چنین حرکتی، ابتدا یک اکوسیستم از پایه تغییر کرده بر مبنای صفحه نمایشهای لمسی و برنامههای کاربردی روزمره و سبک بود؛ چیزی که مایکروسافت به آن زبان طراحی Metro و برنامههای کاربردی UWP یا Universal Windows Apps میگوید.
در نتیجه، سیستم عامل Windows 8 از پایه برای صفحات لمسی و علی الخصوص ” تبلتها ” ساخته شد و در آن یک استور برای دانلود برنامههای کاربردی App قرار داده شد؛ دقیقا همانند یک سیستم عامل گوشی تلفن همراه. این، هدف گذاری جدید مایکروسافت پس از تسخیر کامپیوترها بود.
اما چیزی که تقریبا هیچکس انتظار آنرا نداشت، تولید یک کامپیوتر و یک دستگاه مستقیما از طرف خود Microsoft به عنوان شرکتی که تاکنون فقط Windows ساخته است بود. خبری که به عمد در اواخر سال 2011 درز پیدا کرد و همگان را تا سپتامبر 2012 در یک به اصطلاح هایپ انتظار برای اولین کامپیوتر ساخته شده مستقیما از طرف Microsoft قرار داد.
برخی میگفتند که این کامپیوتر یک میز بزرگ است با قابلیتهای لمسی. برخی میگفتند این یک کامپیوتر مخصوص ساخت نرم افزار و کد نویسی خواهد بود. اما خبرگذاریهای متخصص و باهوش آن زمان، اتفاق نظر داشتند که دستگاه پیش رو، قطعا یک کامپیوتر همراه خواهد بود.
شایعات هیجان انگیز و تصاویر گرافیکی خلق شده توسط کاربران، تابستان سال 2012 را به داغترین تابستان تاریخ کامپیوترها تبدیل کرد. تا اینکه Microsoft بالأخره یک ویدئو تبلیغاتی از محصول جدید خود را به صورت رسمی منتشر کرد. خرد شدن سنگ، باز شدن پایه و سیستم عامل ویندوز…
بسیاری از منابع بررسی و خبری، این ویدئو را “ترسناک” خطاب کردند؛ ترسناک برای شرکت Apple. شرکتی که در همان سال 2009 قصد تولید تبلتی با سیستم عامل مکینتاش را داشت؛ اما خب موفق نشد و به یک گوشی تلفن همراه با صفحه نمایش بزرگتر به نام آیپد بسنده کرده.
در آن زمان شرکت اپل، تبلت خود را یک محصول خلاقانه میدانست چراکه خب هیچ محصولی در آن رده اصلا وجود نداشت. اما ویدئو تبلیغاتی مایکروسافت، آیپدی را نشان میداد که نه همانند یک گوشی تلفن همراه بلکه همانند یک کامپیوتر کار میکند و همین یک جمله، تمام کننده کار آیپد بود.
بالأخره مایکروسافت تبلت خود را با نام Surface به معنی سطح، رونمایی کرد. این نام به علت تأکید بر نازکی کامپیوتر شما و همچنین حالت تبلت به کار گرفته شد؛ تا اولین Microsoft Surface حتی از iPad نیز نازکتر باشد! در آن زمان، شرکت مایکروسافت دو دستگاه سرفیس را معرفی کرد؛ یکی Microsoft Surface و یکی Microsoft Surface Pro. سرفیس اصلی یک تبلت بسیار نازک و سبک بود که مدت زمان شارژدهی بالایی داشت. در برابر، دسته فرعی که سرفیس پرو بود، بسیار ضخیم و سنگین وزن با شارژدهی باتری کوتاه.
اما مشکلی در کار بود…
پس از عرضه سرفیس در فروشگاهها، کاربران متوجه شدند که سرفیس اصلی در واقع فقط توانایی اجرای برنامههای کاربردی دانلود شده از Store را داراست و نرم افزارهای کامپیوتر عادی روی آن نصب نمیشوند. دقیقا به همین علت بود که یک سرفیس پرو سنگین وزن و ضخیم نیز معرفی شد که توانای اجرای نرم افزارهای کامپیوتری را داشت.
در اینجا بود که همگان متوجه شدند هنوز هم موانع سخت افزاری برای تغییر فیزیک لپتاپ به یک تبلت لمسی نازک وجود دارد. چراکه پردازنده سرفیس معمولی اصلا Core i و حتی از شرکت Intel یا AMD نبود. لذا توانایی اجرای نرم افزارهای کامپیوتری را نیز نداشت. علت سبک و نازک بودن آن هم دقیقا استفاده از یک پردازنده گوشی تلفن همراه ساخته شرکت nvidia و بر پایه ساختار ARM بود.
لذا خریداران سرفیس اصلا با یک کامپیوتر روبرو نبودند و بسیاری به شدت از سرفیس متنفر شدند. و سرفیس پرو که به علت پردازنده Core i5 توانایی اجرای نرم افزارهای کامپیوتری را داشت هم آنقدر ضخیم و سنگین بود که به هیچ وجه قابل رقابت با یک تبلت نازک و سبک به نام آیپد نبود. پس به اعتقاد بسیاری، مایکروسافت شکست خورد.
در کنار موضوع سرفیس، حتی خود سیستم عامل Windows 8 نیز با استقبال ضعیف مردم روبرو شد. چراکه اکثر فضاهای این سیستم عامل برای صفحات لمسی طراحی شده بود و خب اکثر مردم صفحه نمایش لمسی نداشتند!
در نتیجه بسیاری حتی با ویندوز 8 دشمن شدند و تا سالها هنوز از ویندوز 7 استفاده کردند.
مایکروسافت که فکر میکرد قرار است تا به Metro و UWP و Surface وارد یک عصر جدید شود، در واقع شکست خورد. مدل دوم از سرفیس نیز بدو هیچ تفاوت خاصی به همان شکل شکست خورده به اجبار عرضه شده و به اضافه نمودن رنگ نقرهای به سرفیس بسنده کرد. لذا شاید سردترین زمستان تاریخ مایکروسافت در زمستان سال 2013 بود که Surface 2 و Surface Pro 2 را معرفی کرد.
در همین حین، مایکروسافت تصمیمات مهمی گرفت تا نه تنها پروژه سرفیس را از شکست نجات دهد، بلکه یک حمله مجدد و اینبار، موفق را رغم زند. لذا صلاح دیده شد تا سرفیس اصیل متوقف شده و تمام تمرکز، بر روی نازک و سبک کردن سرفیس پرو گذاشته شود.
نتیجه تلاش مهندسان Microsoft دستگاه Surface Pro 3 بود که ضخامت آن در کمال تعجب تقریبا نصب نسل قبلی خود شد و البته بسیار سبکتر.
در کنار این پیشرفت بزرگ در ساختار فیزیکی، طی حرکت شگفت انگیزی، چنین تبلت نازک و سبکی مجهز به پردازنده Core i7 شد.
لذا تابستان سال 2014، نه تنها جلوگیری مایکروسافت و سرفیس از سقوط بود، بلکه حمله به شدت سنگین و قدرتمند مجدد آن بود.
سرفیس پرو 3 از نظر بسیاری، آغاز کننده یک انقلاب مجدد در کامپیوترها بود و هرآنچه ما در بازار از سرفیس میبینیم، از پرو 3 به بعد است. حالا تبلت، لپ تاپ و کامپیوتر Microsoft دستگاه بینظیری شده بود که تحصین منتقدان و وبسایتهای مختلف را برانگیخت. جملاتی همانند “برترین کامپیوتر قرن”، “یکی از 25 اختراع برتر سال 2014″، “دستگاهی که باعث شد تا Apple خسته کننده شود” گویای شوق مردم و منتقدان نسبت به Surface Pro 3 هستند.
البته موفقیت سرفیس پرو 3 باعث نشد تا کاربران متخصص، سرفیس اصیل غیر پرو را از یاد ببرند. مهندسان مایکروسافت با همکاری شرکت اینتل، پس از پرو 3 اقدام به تولید Surface 3 کردند. دستگاهی که دیگر همانند Surface 2 نبود و قادر به اجرای تمامی نرم افزارهای کامپیوتری بود؛ درست همانند کامپیوتر رومیزی شما و سرفیس پرو 3. البته که خب پردازنده آن Core i5 نبود، اما برای اکثر امور روزمره تمامی کاربران مناسب بود. لذا سرفیس 3 خاطره عدم توانایی اجرای نرم افزارهای کامپیوتری را به کلی از ذهن مردم پاک کرد.
پس از سرفیس پرو 3، میتوان گفت که دستگاههای سرفیس تغییر خاصی نکردهاند و پرو 6 همان پرو 3 اما با کمی تغییرات است. پرو 4 مجهز به سیستم قفل گشایی با عنبیه چشم شد و کیبورد آن به حالت لپتاپی جزیرهای ارتقا پیدا کرده. پرو 5 یا همان پرو 2017 در مدل Core i5 فن خنک کننده و صدای آزار دهنده آنرا حذف کرد و پرو 6 پس از سالها از پردازنده دو هستهای به چهار هستهای ارتقا پیدا کرد.
و اما در دسته اصلی سرفیس، Surface 3 جای خود را به Surface Go داد تا رقیب بسیار جدی برای آیپد به عنوان یک تبلت تمام عیار باشد. سرفیس گو هنوز از نظر بسیاری، نماد هدف اصلی مایکروسافت از تولید دستگاهی به نام سرفیس است. تبلتی که همانند لپتاپ شما باشد.
لذا حالا دیگر لپتاپها به کمک Surface مدرن شدهاند و از نسل گوشیهای تلفن همراه دکمهای بالأخره به لمسی پیشرفت داده شدهاند.